انواع دمنوش‌ ضد استرس و ضد اضطراب: 8 چای گیاهی برای آرامش

استرس و اضطراب به دلیل سبک زندگی پرمشغله، فشار کاری و مسئولیت‌های شخصی به یک چالش روزمره برای بسیاری از افراد تبدیل شده است. در حالی که داروهای تجویزی و جلسات درمانی روش‌های رایجی برای مقابله با این مشکلات هستند، نوشیدنی های گیاهی می‌توانند راهی طبیعی و مؤثر برای آرامش ذهن و بدن باشند. این چای های گیاهی حاوی ترکیبات قوی‌ای هستند که می‌توانند سیستم عصبی را آرام کنند، سطح کورتیزول را کاهش دهند و به کاهش تنش کمک کنند. با توجه به یافته های علمی و تحقیقاتی، بهترین انواع دمنوش ضد استرس چای سبز، چای سیاه، بابونه، نعنا، بادرنجبویه، سنبل الطیب، اسطوخودوس و گل ساعتی می باشند. گل گاو زبان در لیست آورده نشده است زیرا به دلیل سمی بودنش، در هفته فقط دوبار می‌توان از این نوشیدنی گیاهی استفاده کرد.

در این مقاله، پاسخ این سوال را که برای کاهش استرس چه دمنوشی بخوریم؟ با معرفی بهترین دمنوش‌ ضد استرس و اضطراب، فواید، عوارض و دوز مصرف چای های گیاهی ضد بیقراری را بررسی خواهیم کرد. سپس دمنوش ضد استرس ترکیبی برای رفع سریع بی خوابی به شما معرفی می‌کنیم.

 بهترین انواع دمنوش‌ ضد استرس و اضطراب

بهترین انواع دمنوش ضد استرس، در کنار اثر ضد اضطرابی باعث درمان بی خوابی عصبی، تسکین مشکلات گوارشی ناشی از استرس و افزایش تمرکز می‌شوند. دم کرده‌هایی که برای بی قراری معرفی می‌شوند از جمله بهترین انواع درمان خانگی استرس هستند و به عنوان دمنوش اعصاب یا بیقراری معروف شده‌اند. به راستی چه دم کردنی برای استرس خوبه؟ در ادامه در دسترس ترین نوشیدنی های گیاهی برای آرامش اعصاب معرفی شده‌اند.

1- چای سبز، برای رفع استرس و خستگی

 این چای حاوی اسید آمینه مفید تئانین است که از تولید دوپامین، سروتونین و GABA پشتیبانی می‌کند و به شما کمک می‌کند احساس آرامش کنید و سطح متعادلی بین آرامش و هوشیاری ایجاد می‌کند. همچنین حاوی EGCG است که با التهاب مبارزه می‌کند و سطح هورمون استرس را کاهش می‌دهد. در حالی که میزان متعادلی از کافئین نیز دارد، موجب افزایش تمرکز می‌شود.

تحقیقات روی تئانین اثرات کاهش اضطراب را در دوز 200 میلی‌گرم، یا حدود 8 فنجان چای سبز نشان داده است.

بهترین انوع چای سبز برای کاهش استرس و آرامش اعصاب

• چای سبز ماچا –  سرشار از ال-تیانین
• چای سبز ژاپنی سنچا –  حاوی مقدار متعادلی کافئین و ال-تیانین

متن انگلیسی:
A systematic review highlighted in ResearchGate discusses the relationship between tea consumption and psychological stress, noting that compounds in tea, such as L-theanine, promote relaxation and reduce anxiety.
ترجمه فارسی:
یک بررسی سیستماتیک که در ResearchGate برجسته شده است، رابطه بین مصرف چای و استرس روانی را مورد بحث قرار می دهد و اشاره می کند که ترکیبات موجود در چای، مانند L-theanine، باعث آرامش و کاهش اضطراب می‌شود.
لینک تحقیق سال 2024 در ResearchGate

2- چای سیاه، برای رفع استرس و دلشوره

تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که چای سیاه به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان های مختلف، اثرات مفید در کاهش استرس دارد. از بین این آنتی‌اکسیدان‌ها، کاتچین و اپی‌اکگالوکاتیون (EGCG) از مهم‌ترین آن‌ها هستند.

اگرچه مصرف کافئین 400 میلی‌گرم یا بیشتر با افزایش اضطراب مرتبط بوده است، مقدار کافئین موجود در بیشتر چای‌ها از جمله چای سبز و چای سیاه بسیار کمتر است. ولی به طور کلی مقدار کافئین در چای به نوع چای و همچنین زمان دم کردن بستگی دارد، اما 170 تا 220 گرم چای حاوی 14 تا 61 میلی‌گرم کافئین در هر وعده است. حتی اگر اضطراب دارید، چای‌های کافئین‌دار را می‌توان در حد اعتدال مصرف کرد.

متن انگلیسی:
A study published in Psychopharmacology found that regular consumption of black tea can lead to lower post-stress cortisol levels and greater subjective relaxation, aiding in stress recovery.
ترجمه فارسی:
یک مطالعه منتشر شده در Psychopharmacology نشان داد که مصرف منظم چای سیاه می تواند منجر به کاهش سطح کورتیزول پس از استرس و آرامش ذهنی بیشتر شود.
لینک تحقیق سال 2024 در pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

3- چای بابونه، آرامش اعصاب و کاهش دردهای قاعدگی

 بابونه خواص کاهش اضطراب خود را از یک ترکیب گیاهی (که به عنوان فلاونوئید نیز شناخته می‌شود) به نام آپیژنین به دست می‌آورد. این ترکیب طبیعی در برخی چای‌ها و همچنین کرفس، پیاز، پرتقال و گیاهانی مانند آویشن و ریحان نیز یافت می‌شود. آپیژنین بر روی همان گیرنده‌هایی در مغز عمل می‌کند که توسط برخی از داروهای ضد اضطراب به نام بنزودیازپین‌ها هدف قرار می‌گیرند.

تحقیقات بیشتری برای تعیین دوز عصاره بابونه یا چای بابونه برای کاهش اضطراب مورد نیاز است، اما یک مطالعه نشان داد که علائم اضطراب به طور قابل توجهی پس از مصرف 500 میلی‌گرم عصاره بابونه 3 بار در روز در شرکت کنندگان مبتلا به اختلالات اضطراب کاهش می‌یابد.

به خاطر داشته باشید که چای بابونه با برخی داروها تداخل دارد، بنابراین اگر قصد دارید آن را به طور منظم بنوشید، با پزشک خود مشورت کنید.

متن انگلیسی:
A study published in the Journal of Advanced Nursing found that postpartum women who consumed chamomile tea experienced reduced fatigue and depression, suggesting its potential benefits in alleviating stress and promoting relaxation
ترجمه فارسی:
در تحقیق اخیری که در مجله پرستاری پیشرفته منتشر شد؛ نشان داده شد، زنانی که پس از زایمان، چای بابونه مصرف می‌کردند، احساس خستگی و افسردگی کمتری داشتند و در نتیجه، سطح استرس آنها نیز کاهش یافت.
لینک تحقیق در https://womenshealthbulletin.sums.ac.ir/article_48656.html

4- چای نعنا، ضد استرس قوی

 مطالعات کوچک، کاهش اضطراب را پس از استنشاق عصاره نعناع رقیق شده یا نوشیدن چای نعناع نشان داد. چای نعناع نه تنها طراوت‌بخش است، بلکه به کاهش سردردهای ناشی از استرس و مشکلات گوارشی مانند کاهش نفخ نیز کمک می‌کند.

5- بادرنجبویه، بهترین داروی دلهره و اضطراب

این چای گیاهی قرن‌ها در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است و تحقیقات اخیر تأیید کرده است که می‌تواند احساس آرامش را تقویت کند و درمان اضطراب را بهبود بخشد. تحقیقات بیشتری برای تعیین دوز لازم چای بادرنجبویه برای کاهش اضطراب مورد نیاز است.

متن انگلیسی:
According to Verywell Health, lemon balm has been used in traditional medicine for centuries, and recent research has confirmed that it can promote feelings of calm and enhance treatment for anxiety.
ترجمه فارسی:
به گفته Verywell Health، بادرنجبویه قرن ها در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است و تحقیقات اخیر تأیید می‌کند که احساس آرامش در افراد ایجاد می‌کند و در درمان اضطراب کمک کننده است.
به نقل از https://verywellhealth.com

6- اسطوخودوس، دمنوش ضد استرس

اگرچه بیشتر مطالعات روی اسطوخودوس برای اضطراب تاکنون کوچک بوده‌اند، اما تحقیقات امیدوارکننده‌ای در مورد کپسول‌ها و چای روغن اسطوخودوس وجود دارد. یک مطالعه کوچک نشان داد که پس از مصرف 2 میلی‌گرم چای اسطوخودوس (حدود یک چای کیسه‌ای) نمرات اضطراب پایین‌تر است.

متن انگلیسی:
Research published in the Journal of Complementary Therapies in Medicine indicated that the consumption of lavender herbal tea can reduce depression and anxiety scores, making it a valuable complementary treatment for these conditions.
ترجمه فارسی:
تحقیقات منتشر شده در مجله درمان های مکمل در پزشکی نشان داد که مصرف چای گیاهی اسطوخودوس می تواند نمرات افسردگی و اضطراب را کاهش دهد و آن را به یک درمان مکمل ارزشمند برای این شرایط تبدیل کند.
به نقل از https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

7- سنبل الطیب، رفع درد عصبی

 سنبل الطیب یک گیاه قوی با خواص آرام‌بخش است که به درمان اضطراب و بی‌خوابی کمک می‌کند.مهم است که توجه داشته باشید که سنبل الطیب با برخی داروها و الکل تداخل دارد، بنابراین اگر قصد دارید به طور منظم از آن استفاده کنید، با پزشک خود مشورت کنید. سنبل الطیب نیم ساعت قبل از خواب مصرف شود تا به بهبود خواب کمک کند، همچنین ضد تپش قلب است.

متن انگلیسی:
According to the Mayo Clinic, some studies have reported that individuals using valerian experienced less anxiety and stress, though results are mixed. Valerian is generally considered safe for short-term use.
ترجمه فارسی:
با توجه به تحقیق کلینیک مایو، افرادی که از سنبل الطیب استفاده می کنند، اضطراب و استرس کمتری را تجربه می کنند، اگرچه نتایج متفاوت است. سنبل الطیب عموماً برای استفاده کوتاه مدت بی خطر در نظر گرفته می شود.
به نقل از https://mayoclinic.org

8- گل ساعتی، دمنوش ضد استرس طبیعی

 این گیاه سطح گابا (GABA) را در مغز افزایش می‌دهد، که به آرام شدن سیستم عصبی کمک می‌کند. گل ساعتی کمک به کاهش علائم افسردگی خفیف نیز می کند. در طب سنتی ایرانی حتی بو کشیدن عصاره آن قبل از خواب و مالیدن روغن آن پشت لب برای بهبود خواب تجویز می‌شود.گل ساعتی به دلیل احتمال ایجاد انقباضات رحم برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.

درمان سریع خانگی بی خوابی با دمنوش ضد استرس، آرامش بخش و خواب آور 

از بین نوشیدنی های گیاهی ضد دلهره، لیست جدول برای درمان بی خوابی موثرتر هستند. چای بابونه، سنبل الطیب، اسطوخودوس و گل ساعتی آرامش بخش های قوی هستند؛ در ضمن، کافئین ندارند تا شما را هوشیار نگه دارند. اگر می خواهید از اثر حداکثری آنها استفاده کنید ترکیب این گیاهان می‌تواند مفید باشد ولی برای مدت طولانی از آن ها استفاده نکنید و با نظر پزشک مصرف آن توصیه می‌شود.

جدول (1) انواع دمنوش ضد استرس و خواب آور

 عوارض احتمالی درمان خانگی با انواع دمنوش ضد استرس

استفاده از نوشیدنی های گیاهی برای مدیریت استرس می‌تواند مفید باشد، اما عوارض احتمالی نیز دارد. در اینجا برخی از خطرات احتمالی دم کردنی ها ذکر می‌شود.

واکنش آلرژیک – برخی از افراد ممکن است به برخی از گیاهان حساسیت داشته باشند که منجر به علائمی مانند بثورات پوستی، خارش یا مشکلات تنفسی می‌شود.

مشکلات گوارشی – برخی از آنها ممکن است باعث ناراحتی معده، حالت تهوع، اسهال یا نفخ شوند.

تداخل با داروها – گیاهانی مانند بابونه، سنبل‌الطیب یا علف چای ممکن است با داروهایی مانند رقیق‌کننده‌های خون، داروهای ضدافسردگی یا آرام‌بخش‌ها تداخل داشته باشند.

خواب‌آلودگی و خستگی – گیاهانی مانند سنبل‌الطیب و گل ساعتی ممکن است باعث خواب‌آلودگی بیش از حد شوند، به‌ویژه زمانی که با داروهای آرام‌ بخش دیگر ترکیب شوند.

مشکلات کبد و کلیه – استفاده بیش از حد از برخی نوشیدنی های گیاهی مانند کاوا یا گل گاوزبان با سمیت کبدی و مشکلات کلیوی مرتبط بوده است.

مصرف بیش از حد – برخی دم  کردنی ها مانند سنبل الطیب در صورت مصرف زیاد ممکن است موجب خواب‌آلودگی بیش از حد شوند.

تأثیرات هورمونی – برخی از گیاهان ممکن است سطح هورمون‌ها را تحت تأثیر قرار دهند، مانند گل ساعتی و سنبل الطیب ممکن است برای زنان باردار ایمن نباشندو باید با احتیاط مصرف شوند.

ایده خوبی است که قبل از مصرف دمنوش ضد استرس با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر بیماری زمینه‌ای دارید یا دارو مصرف می‌کنید.

نتیجه‌گیری بهترین انواع دمنوش ضد استرس

انواع دمنوش ضد استرس می‌توانند یک روش طبیعی و مؤثر برای کاهش اضطراب باشند. انتخاب گیاه مناسب بر اساس نیازهای فردی و ترکیب آن با یک سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش تنش‌های روزانه کمک کند. سنبل الطیب، بابونه و گل ساعتی برای خواب عمیق و آرامش زیاد مناسبند. برای کاهش استرس روزمره چای سبز و بادرنجبویه عالی هستند و ایجاد حس شادابی و سرزندگی را نعنا و اسطوخودوس به ارمغان می آورند. شما کدام نوشیدنی را برای آرامش خود انتخاب می‌کنید؟

 با توجه به متن، بهترین دمنوش ضد استرس ترکیبی، آرام بخش و خواب آور شامل ترکیب بادرنجبویه، اسطوخودوس، به‌لیمو، نعنا و سنبل‌الطیب می‌تواند باشد. ترکیب این گیاهان دارویی هم آرام‌بخش است و هم ضد استرس و اضطراب. به‌ علاوه اینکه می‌توانید آن را به‌عنوان جوشانده خواب‌آور شب‌ها قبل خواب میل کنید.